The Supreme Court, on 04th November 2024 granted leave-to-proceed in the Fundamental Rights petition (SC/FR 99/2024) filed by Transparency International Sri Lanka (TISL), underscoring the serious and significant impact on the health sector and the general public from the recent controversial procurement of medical supplies including human immunoglobulin (Human-IG).
In granting leave to proceed, the Supreme Court also issued the following interim reliefs, until the final determination of the Court:
- The National Procurement Commission (NPC) was directed to formulate and submit to the Court within three (03) weeks, a new set of guidelines applicable to instances where a state agency intends to invoke Section 109 of the National Medicines Regulatory Authority (NMRA) Act (in emergency situations). The Court also urged that Section 109 must be implemented solely and strictly in accordance with these newly developed guidelines by the NPC.
- No payments are to be made to any supplier who has not yet received payment for supplying pharmaceuticals, unless examined by the Auditor General and approved by both the Auditor General and the Attorney General.
- The Commission to Investigate Allegations of Bribery or Corruption (CIABOC) was directed to investigate the corruption allegations outlined in the Petition in accordance with the Anti-Corruption Act No.09 of 2023, and to report to the Court within six (06) months from the Order. Should the CIABOC investigations confirm that offences under the Act have been committed, it was further directed to take necessary action against those found responsible.
- The Criminal Investigations Division (CID) was directed to expand its criminal investigations if deemed necessary, concerning the allegations raised in the Petition, and to submit to the Court and the Attorney General, progress reports on such investigations conducted.
During the course of the submissions, the Court observed that the State should also obtain statements from the former Cabinet of Ministers.
The Petition was heard before the bench comprising Hon. Justice S. Thurairajah, PC, Hon. Justice Yasantha Kodagoda, PC, and Hon. Justice Mahinda Samayawardhena.
Senior Counsel Mr. Senany Dayaratne with Ms. Lasanthika Hettiarachchi and Ms. Nishadi Wickramasinghe appeared for TISL.
හියුමන් ඉමියුනොග්ලොබුලින් ඇතුළු මතභේදාත්මක වෛද්‍ය සැපයුම් සම්බන්ධයෙන් වන නඩුවෙහි යාවත්කාලීන කරන ලද තොරතුරු (SCFR/99/2024)
හියුමන් ඉමියුනොග්ලොබුලින් ඇතුළු මෑත කාලීනව සිදු වූ මතභේදාත්මක වෛද්‍ය සැපයුම් නිසා සෞඛ්‍ය ක්ෂේත්‍රයට සහ සාමාන්‍ය ජනතාවට මුහුණ පෑමට සිදු වූ බරපතල තත්ත්වය අවධාරණය කරමින්, ට්‍රාන්ස්පේරන්සි ඉන්ටනැෂනල් ශ්‍රී ලංකා ආයතනය (TISL) විසින් ගොනු කළ මූලික අයිතිවාසිකම් නඩුව (SCFR/99/2024) ඉදිරියට ගෙන යාමට ශ්‍රේෂ්ඨාධිකරණය 2024 නොවැම්බර් 4 වන දින අවසර ලබා දෙන ලදී.
එහිදී ශ්‍රේෂ්ඨාධිකරණය පහත සඳහන් අතුරු නියෝග ද නිකුත් කරන ලදී.
- ජාතික ඖෂධ නියාමන අධිකාරිය පිළිබඳ පනතෙහි 109 වැනි වගන්තිය (හදිසි මිලදී ගැනිමකදී) ක්‍රියාත්මක කිරීමට රාජ්‍ය ආයතනයක් අදහස් කරන අවස්ථාවන්හිදී අදාළ කර ගත යුතු නව මාර්ගෝපදේශ මාලාවක් සති තුනක් (03) ඇතුළත සකස් කර අධිකරණයට ඉදිරිපත් කරන ලෙස ජාතික ප්‍රසම්පාදන කොමිෂන් සභාවට (NPC) නියම කරන ලදී. 109 වැනි වගන්තිය ක්‍රියාත්මක කළ යුතු වන්නේ මෙම නව මාර්ගෝපදේශයන්ට දැඩි ලෙස අනුකූල වන පරිදි බව ද අධිකරණය කියා සිටියේය.
- විගණකාධිපතිවරයා විසින් පරීක්ෂා කර විගණකාධිපතිවරයා සහ නීතිපතිවරයා විසින් අනුමත කරනු ලැබුවහොත් මිස, තවමත් ගෙවීම් නොකළ කිසිදු ඖෂධ සැපයුම්කරුවෙකුට ගෙවීම් නොකළ යුතුය.
- පෙත්සමෙන් මතු කර ඇති චෝදනා සම්බන්ධයෙන් සිදු කරන අපරාධ පරීක්ෂණ අවශ්‍ය යැයි හැඟේ නම් පුළුල් කරන ලෙසත්, එම විමර්ශනවල ප්‍රගතිය අධිකරණයට සහ නීතිපතිවරයාට ඉදිරිපත් කරන ලෙසත් අපරාධ විමර්ශන කොට්ඨාසයට (CID) නියම කරන ලදී.
- පෙත්සමේ දක්වා ඇති දූෂණ චෝදනා 2023 අංක 09 දරන දූෂණ විරෝධී පනතට අනුව විමර්ශනය කර මාස හයක් (06) ඇතුළත අධිකරණයට වාර්තා කරන ලෙස අල්ලස් හෝ දූෂණ චෝදනා විමර්ශන කොමිෂන් සභාවට (CIABOC) නියම කරන ලදී. පනත යටතේ වැරදි සිදු කර ඇති බව CIABOC විමර්ශනවලින් තහවුරු වන්නේ නම්, ඊට වගකිව යුතු පුද්ගලයින්ට එරෙහිව අවශ්‍ය පියවර ගන්නා ලෙස තවදුරටත් උපදෙස් දෙන ලදී.
හිටපු අමාත්‍ය මණ්ඩලයෙන් ද මේ සම්බන්ධයෙන් ප්‍රකාශ ලබා ගත යුතු බව කරුණු දක්වන අවස්ථාවේදී අධිකරණය නිරීක්ෂණය කළේය.
ගරු විනිසුරුවන් වන ජනාධිපති නීතිඥ එස්.තුරෙයිරාජා, ජනාධිපති නීතිඥ යසන්ත කෝදාගොඩ සහ මහින්ද සමයවර්ධන යන ත්‍රිපුද්ගල විනිසුරු මඩුල්ල හමුවේ පෙත්සම විභාගයට ගැනිණි.
TISL ආයතනය වෙනුවෙන් ලසන්තිකා හෙට්ටිආරච්චි සහ නිෂාදි වික්‍රමසිංහ සමඟ ජ්‍යෙෂ්ඨ නීතිඥ සෙනානි දයාරත්න පෙනී සිටියේය.